ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਆਪਾ ਸਮਰਪਨ ਕਰਨਾ
ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਆਪਾ ਸਮਰਪਨ ਕਰਨਾ
ਸਿੱਖ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਪਾ ਆਪਣੇ ਇਸ਼ਟ ਅੱਗੇ ਵਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਬੈ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਮੇਰੀ ਗੁਰੂ ਅੱਗੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਦ ਮੇਂ ਬੈਠਾ ਹੈ । ਜ਼ਮੀਨ ਬੈ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਆਮਦਨੀਆਂ ਕਾਹਦੀਆਂ ਭਾਲਦਾ ਹੇਂ, ਭਲਾ ਜੇ ਜ਼ਮੀਨ ਬੈ ਕਰ ਦੇਈਏ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਫਸਲ ਹੋਵੇ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤੈਨੂੰ ਕੀ, ਮਾਲਕ ਜਾਣੇ । ਜ਼ਮੀਨ ਬੈ ਕਰ ਦਿੱਤੀ । ਮਾਲਕ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਦੇਖ ਭਾਲ ਵਾਸਤੇ ਰੱਖਿਆ ਹੈ । ਤੇਰਾ ਕੰਮ ਦੇਖ ਭਾਲ ਦਾ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਨਾਲ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਲ ਤੇਰਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ । ਹੁਣ ਨਫਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਾਹਦਾ, ਨਫੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਮਾਲਕ ਇਸ਼ਟ, ਗੁਰੂ ਜੋ ਬੈਠਾ ਹੈ।
ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ
ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਦ ਮੇਂ ਬੈਠਾ ਹੈ, ਹੁਣ ਉਸ ਦਾ ਦੇਸ ਪ੍ਰਦੇਸ ਸਭ ਥਾਂ ਮਾਲਕ ਰਾਖਾ ਹੈ । ਜਦ ਸਿੱਖ ਨੇ ਮੈਂ, ਮੇਰੀ ਗੁਰੂ ਅੱਗੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਮੈਂ ਆਖਦਾ ਹਾਂ ਕੰਮ ਸਕਿੰਟਾਂ ਦਾ ਹੈ, ਕੱਖ ਦੇ ਉਹਲੇ ਲੱਖ ਪਿਆ ਹੈ, ਨਿਮਾਣਾ ਹੋ ਕੇ ਢਹਿ ਪਉ, ਬਸ ਬੇੜਾ ਪਾਰ ਹੈ, ਤੇਰੇ ਢਹਿਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਬਖਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦੇਰੀ ਨਹੀਂ । ਮਸੂਲੀਆਂ ਮਸੂਲ ਉਦੋਂ ਤਕ ਮੰਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤਕ ਤੇਰੇ ਸਿਰ ਉਪਰ ਗੰਢ ਹੈ, ਇਹ ਗੰਢ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੀ ਹੁਣ ਮਸੂਲ ਕਾਹਦਾ ਤੇ ਰੋਕ ਕਾਹਦੀ। ਜਬ ਤਕ ਸਿਰ ਤੇ ਗੰਢ ਹੈ ਦਾਮ ਭਰਨੇ ਪੈਣਗੇ ।
ਜਉ ਲਉ ਪੋਟ ਉਠਾਈ ਚਲਿਅਉ
ਤਉ ਲਉ ਡਾਨ ਭਰੇ ।।
ਪੋਟ ਡਾਰਿ ਗੁਰ ਪੂਰਾ ਮਿਲਿਆ
ਤਉ ਨਾਨਕ ਨਿਰਭਏ।।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅੰਗ -214
गुरु के लिए स्वयं का सम्पूर्ण समर्पण
सिख ने अपने आपको इष्ट के सम्मुख समर्पित कर दिया है। अपने आपको बेच दिया है, ‘मैं-मेरी’ गुरु के सामने रख दी है, गुरु की गोद में जा बैठा है। जब जमीन बेच दी है तो आमदनी की ओर क्यों देखता है! भला, जो जमीन बेच दी गयी है तो उस पर फसल होने-न-होने की तुम्हें चिंता क्यों? मालिक जाने! जमीन बिक गयी, मालिक ने तुम्हें देखभाल के लिए रखा है। तुम्हारा काम देखभाल करने का है। आमदनी या नुकसान से तुम्हारा कोई वास्ता नहीं। अब हानि-लाभ कैसा? हानि-लाभ का मालिक तो तुम्हारा इष्ट, गुरुदेव जो बैठा है।
-बाबा नंद सिंह जी महाराज
सिख गुरु की गोद में बैठा है। अब देस या परदेस, सब स्थानों पर मालिक ही उसका रक्षक है। अब सिख ने ‘मैं और मेरी’ गुरु के आगे रख दी है। बाबा जी फ़रमाते हैं, यह काम क्षण-भर का है, तिनके की ओट में लाख पड़ा है। विनयशील होकर गुरु चरणों पर गिर पड़, बस बेड़ा पार है। शरण लेने में तुम्हारी ओर से विलम्ब है, उसकी करुणा-कृपा-क्षमा में कोई विलम्ब नहीं है। महसूल (चुंगी) मांगने वाला तभी तक महसूल मांगता है, जब-तक तेरे सिर पर गठरी है। जब गठरी सिर से उतार कर फैंक दी तो कैसा महसूल और कैसी रोक? जब-तक सिर पर गठरी है, दाम भरने पड़ेंगें।
-बाबा नंद सिंह जी महाराज
जउ लउ पोट उठाई चलिअउ तउ लउ डान भरे।।
पोट डारि गुरु पूरा मिलिआ तउ नानक निरभए।।
पोट डारि गुरु पूरा मिलिआ तउ नानक निरभए।।
श्री गुरु ग्रंथ साहिब जी अंग-214